
Zeytinyağında Kalite Kriterleri
Zeytinyağında kalite kriterleri, yağın üretim sürecinden kimyasal ve duyusal özelliklerine kadar pek çok faktöre bağlıdır. Kaliteli bir zeytinyağı; sağlıklı, doğal ve kusursuz olmalı, aynı zamanda lezzetli bir aroma sunmalıdır. İşte zeytinyağında kaliteyi belirleyen temel kriterler:
🔬 1. Kimyasal Kriterler
Bunlar laboratuvar analizleriyle belirlenir ve uluslararası standartlara (örneğin IOC – Uluslararası Zeytin Konseyi) göre sınıflandırılır.
-
Serbest Yağ Asitliği (FFA)
En önemli kriterlerden biridir. Zeytinyağının bozulmadan üretildiğini ve depolandığını gösterir.-
Natürel Sızma Zeytinyağı: En fazla %0,8
-
Natürel Birinci: %0,8 – %2,0 arası
-
Rafine Zeytinyağı: %0,3 civarında (rafine edildiği için düşüktür)
-
-
Peroksit Sayısı
Yağın ne kadar oksidasyona uğradığını gösterir.-
Sızma zeytinyağında maksimum 20 meq O₂/kg
-
-
UV Absorpsiyon (K232, K270, ΔK)
Yağın rafine olup olmadığını veya bozulmaya başlamış olup olmadığını anlamaya yardımcı olur.2. Duyusal (Organoleptik) Kriterler
Eğitimli tadımcılar tarafından yapılan değerlendirmelerdir.
-
Meyvemsi: Taze zeytin kokusunu andıran aroma. Olumlu bir özelliktir.
-
Acılık: Polifenol içerdiğini gösterir. Kaliteli ve doğal yağlarda bulunur.
-
Yakıcılık: Boğazda hafif yanma hissi. Genellikle erken hasat zeytinlerden gelir.
🔴 Olumsuz duyusal özellikler:
-
Ransit (bozulmuş yağ kokusu)
-
Küf, toprak, çamur, sirke kokusu
-
Metalik veya yanık tatlar
3. Fiziksel ve Görsel Özellikler
-
Renk: Sarıdan yeşile değişebilir, kalite göstergesi değil ama tüketici algısını etkiler.
-
Berraklık: Filtre edilmiş yağlar berraktır. Filtresiz yağlar daha bulanık olabilir ama bu kötü olduğu anlamına gelmez.
🏭 4. Üretim ve Saklama Koşulları
-
Soğuk Sıkım: 27°C’nin altında sıkılan yağlar daha kaliteli kabul edilir.
-
Zeytinin Toplanma Süresi: Erken hasat yağlar daha yoğun polifenollü ve keskin tatlı olur.
-
Depolama: Işıksız, serin ortamda saklanan yağlar daha uzun ömürlü olur.
Kaliteli bir zeytinyağı arıyorsan etikette şu terimlere dikkat edebilirsin:
-
“Natürel Sızma” ya da “Extra Virgin”
-
Soğuk Sıkım
-
Erken Hasat
-
Asit oranı %0,8’in altında
-
-